Firmware dysku twardego

Czym jest firmware?

Określenie firmware generalnie odnosi się do wewnętrznego oprogramowania sprzętu, nie koniecznie dysku twardego, które udostępnia podstawowe funkcje sterujące jego pracą, jak również funkcje monitorujące stan urządzenia oraz ewentualnie metody zarządzające transferem danych. Krótko to ujmując, oprogramowanie firmware jest pośrednikiem, który umożliwia porozumiewanie się urządzenia z oprogramowaniem.

Firmware dysku twardego

Ze względu bezpieczeństwa danych, warto zadbać o to, by firmware dysku twardego było zawsze aktualne. Producenci dysków twardych udostępniają w swoich witrynach web aktualizacje oprogramowania firmware własnych modeli urządzeń. Tego typu aktualizacje firmware pojawiają się nie tylko w przypadku obecności błędów w starszych wersjach oprogramowania, lecz także w miarę wprowadzania różnego rodzaju optymalizacji, często pozytywnie wpływających na wydajność dysków.

Pojawienie się nowej wersji oprogramowania to sygnał, że czas zaktualizować starą wersję firmware, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy. Sposoby i poziomy trudności procedury aktualizacyjnej różnią się nieco w zależności od modelu, producenta dysku i stosowanego systemu operacyjnego.

Jaki mam dysk? Jaką mam wersję firmware?

Sposobów uzyskiwania informacji dotyczących dysków twardych podpiętych do komputera oraz ich wersji oprogramowania wewnętrznego jest wiele. To jaką metodę wybrać zależne jest, przede wszystkim, od stosowanego systemu operacyjnego. W systemie operacyjnym Windows 10 można w tym celu wydać proste polecenie Powershell:

PS C:\WINDOWS\system32> Get-PhysicalDisk | select friendlyname, firmwareversion friendlyname firmwareversion ------------ --------------- KINGSTON SH103S3120G 526ABBF0 Samsung SSD 840 EVO 500GB EXT0DB6Q

W systemie operacyjnym Linux można posłużyć się narzędziem hdparm:

# hdparm -I /dev/sda /dev/sda: ATA device, with non-removable media Model Number: ST1000NM0033-9ZM173 Serial Number: xxxxxxxx Firmware Revision: SN04

Aktualizacja firmware dysku - podstawy

Aktualizacja firmware dysku twardego polega na nadpisaniu starszej wersji oprogramowania wewnętrznego nowszą wersją, którą ściągamy z witryny producenta. Aktualizacja firmware, ze względu na swoją naturę, jest operacją bardzo ryzykowną, której nie powinni przeprowadzać mało doświadczenii użytkownicy. Istnieje bowiem duże ryzyko uszkodzenia dysku twardego w trakcie aktualizacji firmware. Do uszkodzenia może dojść przykładowo, jeśli w trakcie zapisywania nowej wersji firmware zostanie wyłączony komputer, a może do tego dojść w przypadku odłączenia zasilania. Podstawą do wykonywania tego typu operacji jest przede wszystkim gwarancja ciągłego zasilania, czyli sprawna i naładowana bateria w przypadku laptopa, a zasilacz UPS z naładowaną baterią w przypadku komputera stacjonarnego.

Wiele sposobów – jeden cel

Producenci dysków twardych udostępniają różnego rodzaju narzędzia programowe, służące do aktualizacji firmware ich urządzeń. Narzędzia te, szczególnie w przypadku mechanicznych urządzeń, są zupełnie niezależne od stosowanego przez użytkownika systemu operacyjnego. Większość tych narzędzi wymaga uruchomienia komputera z bootowalnych nośników zawierających, oprócz załadowywanego do pamięci systemu operacyjnego, np. FREE-DOS, oprogramowanie aktualizujące firmware. Była to do niedawna jedyna dostępna procedura aktualizacji firmware dysków twardych, stosowana w celu pominięcia załadowania do pamięci operacyjnej programów systemowych Windows, co uniemożliwiało tak zwane flaszowanie, czyli nadpisywanie oprogramowania firmware urządzeń. Aplikacje aktualizujęce firmware dysków SSD, można przeważnie uruchamiać bezpośrednio z poziomu systemu operacyjnego. Najnowsze trendy producentów dysków twardych idą właśnie w tym kierunku, a tworzenie bootowalnych nośników z oprogramowaniem aktualizującym firmware zaczyna powoli odchodzić do lamusa.

SeaFlash - Aktualizacja firmware HDD

Aktualizacja firmware HDD z poziomu systemu Linux

Jako ciekawostka warto wspomnieć, że istnieje pewna metoda umożliwiająca wykonanie aktualizacji oprogramowania firmware dysku twardego z poziomu systemu operacyjnego Linux. Procedura ta jest jednak bardzo ryzykowna! Pamiętajmy, że wykonujemy ją wyłacznie na własną odpowiedzialność! Poniżej prezentuję przykładową procedurę aktualizacji firmware dysku twardego Constellation ES3 marki Seagate, rozpoznawanego przez system Linux jako urządzenie /dev/sda.

1. Ściągamy interesującą nas wersję firmware z witryny Seagate. Aby ściągnąć pliki firmware, w witrynie producenta należy wprowadzić numer seryjny urządzenia.

2. Odnajdujemy interesujący nas plik z rozszeżeniem .lod. Dla naszego przykładu jest to ConstellationES3-Megalodon-SATA-StdOEM-SN06.lod

5. Aktualizujemy oprogramowanie firmware naszego dysku z poziomu Linux:

hdparm --yes-i-know-what-i-am-doing --please-destroy-my-drive --fwdownload ConstellationES3-Megalodon-SATA-StdOEM-SN06.lod /dev/sda

Po dokonanej aktualizacji firmware, możemy sprawdzić czy procedura się powiodła:

# hdparm -I /dev/sda /dev/sda: ATA device, with non-removable media Model Number: ST1000NM0033-9ZM173 Serial Number: xxxxxxxx Firmware Revision: SN06

Przykład aktualizacji firmware HDD Samsung SSD 840 EVO

Samsung udostępnia w swojej witrynie bardzo ciekawe oprogramowanie, służące nie tylko jako narzędzie aktualizacyjne firmware SSD, lecz także jako oprogramowanie diagnostyczne i poprawiające ogólne parametry urządzeń. Moim zdaniem jest to najlepsze oprogramowanie tego typu, spośród rozwiązań oferowanych przez producentów urządzeń SSD.

Samsung Magician, to prawdziwy Magik, który współpracuje ze wszelkimi modelami urządzeń SSD tej firmy, w tym - na dzień dzisiejszy – z dyskami Solid State serii 470, 750, 830, 840, 850, 950 i 960. Samsung Magician udostępnia ponadto szereg bardzo przydatnych narzędzi, których dogłębne omówienie wychodzi poza zakres niniejszego artykułu. Wspomnę tylko o bardzo ciekawym włączniku 'Rapid mode', który umożliwia aktywację szybkiego trybu pracy urządzeń, co pozwala znacznie przyśpieszyć dysk.

Aby dokonać aktualizacji oprogramowania firmware dysków SSD marki Samsung, należy pobrać oprogramowanie Magician z witryny producenta. Magician wymaga uruchomienia z uprawnieniami Administratora i współpracuje tylko i wyłącznie z dyskami Samsung.

Samsung SSD EVO - Aktualizacja Firmware

Jeśli po uruchomieniu oprogramowania i dokonania wyboru dysku z lewego-górnego menu dostęnych urządzeń, w sekcji 'Firmware Version' widnieje informacja 'Old Ver.', jest to znak iż warto zainstalować nową wersję firmware. Aby tego dokonać wystarczy wcisnąć niebieski przycisk Update, znajdujący się w dolnej części sekcji 'Firmware Version'.

Samsung SSD EVO - Aktualizacja Firmware - Nowa wersja zainstalowana

Oprogramowanie zostanie wówczas pobrane ze strony producenta i automatycznie zainstalowane w urządzeniu SSD, po czym komputer zostanie ponownie uruchomiony. To wszystko. Jak widać procedura jest łatwa i szybka.

W przypadku uwag, pytań lub wątpliwości związanych z tematem, bardzo proszę o komentarze.